Barwą i Kreską” to kolejna wystawa zbiorowa twórczości plastycznej członków Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków z siedzibą w Lublinie – grupy, która stanowi swoisty fenomen w skali naszego kraju. PSNP skupia nauczycieli z terenu Lubelszczyzny (czynnych zawodowo i emerytowanych) z różnych szczebli edukacji; począwszy od wychowania przedszkolnego aż po szkolnictwo wyższe, którzy uprawiają twórczość plastyczną.

W dobie ciągłych zmian i zawirowań społecznych, narastającego tempa codziennego życia, doświadczenia pandemii, a obecnie wojny tuż za wschodnią granicą kraju, w obszarze plastyki nie zmieniły się priorytety nauczycieli – twórców aktualne od ponad 60 lat! Warto przypomnieć, iż jesienią 1960 roku odbył się w Lublinie I zjazd połączony ze wspólną wystawą nauczycieli zajmujących się „nauką rysunków” z  terenu województwa lubelskiego. Od tamtego wydarzenia datuje się systematyczną działalność Klubu Nauczycieli Plastyków, który w roku 2007 został przekształcony w Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Plastyków. Aktualnie liczy ono 58 członków. Jest to grupa o istotnym potencjale twórczym i aspiracjach artystycznych.

W czym tkwi fenomen Stowarzyszenia twórców istniejącego mimo zmian, jakie zachodzą od ponad sześciu dekad w polskiej rzeczywistości? Od początku PSNP (wcześniej KNP) miało na celu: integrowanie nauczycieli o zbliżonych zainteresowaniach i ambicjach twórczych, popularyzowanie kultury plastycznej w środowisku oraz rozwój potencjału twórczego jego członków. Założenia te były i są realizowane poprzez działalność wystawienniczą, plenerową i  konsultacyjną PSNP. Toteż integruje nas nie tylko przysłowiowy „kaganek oświaty” oraz przekonanie o szczególnej roli edukacji plastycznej w optymalnym rozwoju każdej jednostki ludzkiej – jej intelektu, emocjonalności, umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych. Wszystkich nas łączy wspólna pasja – twórczość plastyczna. Wydaje się, iż ta forma aktywności ma szczególnie istotne znaczenie dla nauczycieli czynnych zawodowo, którzy na co dzień zajmują się edukacją plastyczną dzieci i młodzieży. Są nauczycielami – twórcami, dla których wewnętrzna potrzeba ekspresji i kreacji wykracza poza pracę pedagogiczną i jest realizowana poprzez własną twórczość plastyczną. Twórczość (co trzeba zaznaczyć) w każdym przypadku odmienną, a jednocześnie rodzącą się bez presji rywalizacji, porównań i wartościowania. Taką, która rodzi się w klimacie poszanowania dla indywidualnego widzenia świata i jego piękna, a w rezultacie dla odmienności wypowiedzi plastycznej.

Istotę funkcjonowania PSNP odzwierciedla właśnie kolejna już edycja „wędrującej” wystawy „Barwą i Kreską”, która każdego roku gości między innymi w Domu Kultury LSM w Lublinie (gdzie Stowarzyszenie ma swoją siedzibę). Jej uczestnicy ukazują otaczającą rzeczywistość przez pryzmat osobistego odbioru, w charakterystyczny dla siebie sposób. Stosując różne konwencje i techniki plastyczne, kreują swój wewnętrzny świat. Język plastyki jest tu wykorzystany w całym swoim bogactwie, w nieskończonej wielowariantowości. Wypowiedzi realistyczne o różnym stopniu uproszczenia przeplatają się z formami traktowanymi symbolicznie i ujęciami abstrakcyjnymi. Różne są ich formaty. Obrazy o różnorodnym zakresie gamy barwnej, wysublimowane kolorystycznie współbrzmią z realizacjami opartymi na kontraście lub dopełnieniu. Widoczne jest zróżnicowanie zastosowanych środków wyrazu artystycznego (kreski, plamy malarskiej i rysunkowej, faktury itd.). W sposób indywidualny organizowana jest przestrzeń wypowiedzi i ich kompozycja. Rozwiązania te zdecydowanie indywidualizują ekspresyjność prezentowanych prac, kreują ich nastrój. Dodatkowo różnice te podkreślają zastosowane techniki plastyczne: techniki malarskie (olej, akryl, akwarela, pastel, malarstwo na szkle), techniki rysunkowe, techniki własne, fotografia…

Wystawa „Barwą i Kreską” to nie tylko coroczna okazja do zaprezentowania twórczości członków Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków i zaakcentowania jego obecności w życiu kulturalnym Lublina. Dla nas – autorów ta wystawa ma jeszcze jeden wymiar, wynikający z faktu, że twórczość plastyczna od zarania dziejów służyła ekspresji (wyrażaniu) i komunikacji międzyludzkiej. Prace wyeksponowane na tej wystawie dają nam – twórcom możliwość podzielenia się z odbiorcami refleksją, zadziwieniem nad pięknem otaczającego świata, również tego wykreowanego przez człowieka. Może uczą dostrzegać piękno w rzeczach i zjawiskach prostych, ulotnych, często mijanych obojętnie? Piękno drzemiące w kępie kwiatów, pochyleniu przydrożnego drzewa, w wielobarwności pól, w bezkresie niepowtarzalnych form obłoków, w architekturze, … I które można wyrazić „barwą i kreską”.

Prezes Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków

dr Urszula Tomasiak